Η λίστα ιστολογίων μου

Τετάρτη 22 Απριλίου 2009

ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΠΕΝΘΗ/ ΚΩΣΤΑΣ ΡΙΖΑΚΗΣ/ ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ- ΕΥΘΥΝΗ

Ο ποιητής εγκλωβισμένος στο παρελθόν και πληγωμένος, κουβαλώντας το βάρος των παλιών εμπειριών και γεγονότων, διαχέει μια πικρή θλίψη, με έντονα τα αισθήματα τής μοναξιάς, της απομόνωσης, της στασιμότητας, της πλήξης και της εμμονής σ’ αυτά (πχ «Όταν το θέμα επιμένει», σελ7).

Ψάχνει καταφύγιο να κρυφτεί (σελ11) από έναν κόσμο σκληρό και ψυχρό, από ένα βιωμένο σκοτάδι (σελ8), τον τρόμο και την απόγνωση, που τον βυθίζει στη στασιμότητα. Ακόμα και το γέλιο τού δημιουργεί τύψεις, όταν αντιπαραβάλλεται με τη θλίψη τού παρελθόντος και την απαισιοδοξία του μέλλοντος(σελ16). Μέσα όμως από τη στάχτη, τα αδιέξοδα, τα ψέματα και την απελπισία «τριζοβολάει σα σπίρτο το ποίημα», σαν αναστεναγμός, μοναδική διέξοδος ταξιδιού στον αληθινό κόσμο, με τη βοήθεια του νου, που πλανιέται όμως άκληρο (σελ14), αλλά γλυκαίνει το σκοτάδι, τέρπει και ναρκώνει(σελ8), σαν τρόπος έκφρασης και όχι ανατροπής. Είναι ένα πικρό τραγούδι, της ανάγκης καρπός (σελ30), που εργώδης φωτίζει τη ζωή του (σελ25), με παιδική αγνότητα (σελ33), μα δε δίνει την αίσθηση της ελπίδας, παρά ενός ματαιόπονου ονείρου και λυπητερού απελπισμένου μονόλογου και κατακερματισμού. Τα συναισθήματά του ξεκινούν από τη μνήμη, που με την εμμονή της, πυροδοτεί τον ποιητικό λόγο, την αναλαμπή και τη διαύγεια (σελ36,37).

Η ελπίδα χάνεται μέσα στο θρήνο και την απαισιοδοξία («ακτή καμιά ν’ απαρνηθώ τα πράγματα», σελ26 «Αναβάπτιση»), οι προοπτικές ακυρώνονται, τα πάντα γίνονται ξένα και αφιλόξενα και μόνο το «θαύμα» της ποιήσεως μοιάζει να τον συγκρατεί από την ολική καταβύθιση.

Το σκοτάδι και το φως -με την αυθάδεια (σελ8), την αποκαλυπτικότητα και τη λαμπρότητά του-, μια αντιπαλεύουν μια συνυπάρχουν και μια αλληλοσυμπληρώνονται (π.χ σελ8).

Λέξεις και έννοιες που επαναλαμβάνονται ως μοτίβα είναι: νύχτα, φως, πουλιά, φτερά, φεγγάρι, μοναξιά, ταξίδι, παρελθόν και ποίημα.

Αφαιρεί άρθρα από τις προτάσεις του (π.χ «με ζυμώνει ομιλία στην πέτρα» σελ20, «μισός μόνο πουλί» σελ22), άλλοτε μεγαλύτερης και άλλοτε μικρότερης συντακτικής σημασίας, ποτέ όμως δεν αλλοιώνεται το νόημα. Ορισμένες φορές αναστρέφει τις λέξεις και το νόημα σε μια πρόταση, τραβώντας την προσοχή, πετυχαίνοντας οικονομία λέξεων, εγρήγορση τού μυαλού τού αναγνώστη και λυρικότητα (π.χ «πουλιών κλαδιά» σελ17, «της πλάνης προσβολή» σελ14).

Συνολικά διαβάζουμε μια ποίηση ελεγειακή, έντονα συναισθηματική και πηγαία, καταφανώς πιο απαισιόδοξη και θλιμμένη από τις άλλες συλλογές του, εκφράζοντας τις διαψεύσεις και το ανικανοποίητο, ο κόσμος και τα πράγματα τού μοιάζουν ξένα, καθώς δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα, ενώ παρατηρούμε και συμβολικά, μεταφορικά και αλληγορικά στοιχεία. Δείγμα γραφής:

ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΠΛΗΓΕΣ (η)

Σφηνωμένα στα πόρτα τα πλοία μου

πυρπολούν τις ελπίδες τους

βιδωμένος σε φλόγες αδούλωτες

βλέπω πως:

μένει μόνο η ζωή καραβόπανο

σημαδεύει η αρμύρα τής θάλασσας

πόσο λίγο ταξίδεψα-

πόσο μάταια με κρύβει

των χεριών μου το μπάλωμα

Κώστας Ριζάκης/ Τα επόμενα πένθη/ σελ13

Γρηγόρης Τεχλεμετζής

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου