Καλογραμμένο με πλούσια και εύστοχη γλώσσα και γλαφυρή και πιστή σκιαγράφηση και περιγραφή χαρακτήρων και εικόνων, που μοιάζουν να αναδύονται αποσπασματικά από τη μνήμη τής συγγραφέως και έχουν συναισθηματική θέρμη και γλυκύτητα, και περιγράφουν τα όντα «κατατετμημένα», άλλοτε σφαιρικά και άλλοτε ελλειπτικά, ενώ απαιτείται η δική μας συμπληρωματική συνεισφορά.
Εμβριθείς παρατηρήσεις και σκέψεις, με αξιοσημείωτη συντομία και συχνά υπαινικτικά, παρεμβάλλονται μέσα σε αφηγήσεις και περιγραφές, φτιάχνοντας ένα καλοδουλεμένο μίγμα.
Τις περισσότερες φορές το επίκεντρό της είναι μέρη ή πρόσωπα και συμπεριφορές τους, και από εκεί ξετυλίγεται το νήμα τής αφήγησης, επιδιώκοντας το «βύθισμα» του αναγνώστη σε αυτή και χρησιμοποιώντας μια σχετικά χαλαρή πλοκή, συχνά επιδιώκεται η συγκίνηση, ενώ η εμφάνιση της κυρίας Νηρού στα αφηγήματα, τα ενοποιεί, δίνοντας την αίσθηση ότι αναφέρονται σε πρόσωπα γνωστά μεταξύ τους. Σε αυτό συνεισφέρει και η ακριβής και εύστοχη χρήση της γλώσσας και, γενικά, οι μεγάλες καλοδουλεμένες και σύνθετες προτάσεις της. Κάποιες φορές η αφήγηση πραγμάτων και γεγονότων, που μοιάζουν να έχουν συγκαλυμμένο βιωματικό χαρακτήρα, τη συνεπαίρνει τόσο πολύ, που η συναίσθηση του παρατηρητή αναγνώστη ατονεί και απαιτείται προσεκτική ανάγνωση από μέρους του για να παρακολουθήσει την αφήγηση. Αυτό όμως από την άλλη μεριά «ζεσταίνει» και «ζωντανεύει» το κείμενο, δίνοντάς του ένα ιδιαίτερο ύφος. Γίνεται έτσι ξαφνική αναφορά προσώπων που δεν έχουν ενσωματωθεί νωρίτερα στην αφήγηση, όσο και παράπλευρων στοιχείων, καταστάσεων ή γεγονότων, που δε συνδέονται άμεσα με αυτή. Βέβαια συνεισφέρουν και συνδέονται με τη διαμόρφωση τού κλίματος και του ύφους που σαφώς πετυχαίνεται δεξιοτεχνικά από μια έμπειρη συγγραφέα. Κατά την ταπεινή μου γνώμη το έργο δεν πρέπει να αναγνωστεί με την έννοια της αυστηρής λογικής προσήλωσης, αλλά της συνολικής αισθητικής προσέγγισης, χωρίς βέβαια να θέλω να πω ότι ξεφεύγει από την ρεαλιστική πραγματικότητα.
Η δομή της άλλοτε είναι σχετικά ταξινομημένη, καθώς περιφέρεται άμεσα γύρω από το θέμα της (π.χ. στο «Σούσα η ξενοδόχα»), μα συχνότερα είναι πιο ελεύθερη, με τις «αφηγηματικές ψηφίδες» πιο ευδιάκριτες (π.χ στο «Η κυρία Νήρου»), ενώ σπανιότερα έχει μια απόλυτα ξεκάθαρη πλοκή και κατεύθυνση (π.χ στο «Τροφώς»).
Κάποτε χρησιμοποιούνται εγκιβωτισμένες ιστορίες (π.χ σελ169, αλλά και αλλού με συντομότερη έκταση, π.χ σελ197), άλλοτε μυθολογικές αφηγήσεις (π.χ στο «Καμωμένα από νηρίτη»), κάποτε αναφορές σε συγγραφείς ή πράγματα ή τεκταινόμενα του παρελθόντος -αναδεικνύοντας την ευρυμάθεια της συγγραφέως-, ενώ αλλού παρατηρούμε τον αυτοσαρκασμό των ηρώων (π.χ στο «Καμωμένα από νηρίτη»). Αυτά προσφέρουν ποικιλία στην αφήγηση και κινούν το ενδιαφέρον.
Η συγγραφέας συχνά χειρίζεται με δεξιοτεχνία τον μονόλογο, ο οποίος δε μας οδηγεί ποτέ σε ανία, λόγω της αφηγηματικής της ευρηματικότητας και πρωτοτυπίας, τόσο τεχνικά (π.χ με τη χρήση υπονοούμενων, παρηχήσεων, ευρηματικού και ποικίλου λεξιλογίου, ζωντανών περιγραφών, γλαφυρών ψυχογραφιών κ.ά), όσο και θεματικά (με πρωτότυπες ιστορίες, ρεαλιστικούς αλλά και αξιοπρόσεκτους χαρακτήρες, χιούμορ, πλοκή όχι μεν αγωνιώδη, αλλά ενδιαφέρουσα κ.ά). Τα κείμενά της διακατέχονται από το πάθος της να διηγηθεί όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα, που ξεχύνονται χειμαρρώδη, δίνοντας την αίσθηση ότι το μυαλό της Νάτασας Κεσμέτη δε θα στερέψει ποτέ από αφηγήσεις.
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό INDEX τεύχος 38
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου